Działalność bobrów bezpośrednio lub pośrednio wpływa na wiele obszarów, jak m.in.: przywracanie właściwych stosunków wodnych, utrzymywanie lub zwiększanie różnorodności biologicznej, ograniczanie erozji wodnej, zwiększanie tempa samooczyszczania się wód, a na torfowiskach – redukcji emisji gazów cieplarnianych. Należy podkreślić, że bóbr jest ważnym elementem właściwego funkcjonowania wielu ekosystemów wodnych (w szczególności rzecznych). Prace „ziemne”, transportowanie drewna, pozostawianie rumoszu drzewnego w wodzie powodują przekształcanie linii brzegowej cieków w kierunku jej naturalnego charakteru. Bobry wpływają ponadto na morfologię i hydrologię koryt (np. zmniejszając prędkość przepływu wody i tworząc zróżnicowane ukształtowanie dna), jak również biologię wód (np. tworząc mikrosiedliska istotne dla organizmów wodnych).

Przy projektowych działaniach retencyjnych realizowanych przez Lasy Państwowe występują przypadki, gdzie działania inwestycyjne są wycofywane ze względu na wcześniejszą pomoc „małych inżynierów”. Warto również podkreślić, że wiele obiektów retencyjnych wybudowanych przez leśników, dodatkowo adaptowanych i ulepszanych jest przez bobry. Podczas planowania zadań częstą praktyką jest takie połączenie potrzeb siedlisk hydrogenicznych i potrzeb bobrów, aby wykorzystany został jak największy potencjał przyrodniczy obszaru działń. Nie należy zapominać też o kwestiach krajobrazowych, edukacyjnych i turystycznych.

Działalność bobrów może jednak niestety również przyczyniać się do powstania szkód. W 2023 r. do RDOŚ zgłoszono ponad 7 tys. szkód wyrządzonych przez zwierzęta prawnie chronione – z tego 73% to tzw. szkody bobrowe [GUS, 2024 r.]. Niekiedy, gdy są one dotkliwe lub istnieje zagrożenie bezpieczeństwa, wydawane są tzw. derogacje, czyli odstępstwa od zakazów, obowiązujących wobec gatunków chronionych.

W tym miejscu należy obalić pewien mit związany z odstrzałem bobrów przez leśników. Zgodnie z danymi Stowarzyszenia Nasz Bóbr z 2024 r. opartymi na danych RDOŚ, podmiotami wnioskującymi o odstrzał bobrów są głównie samorządy i przedsiębiorcy. Lasy Państwowe mają swój udział w zaledwie 6% ogółu wnioskujących. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku likwidacji siedlisk bobrowych, gdzie dominują wnioski Wód Polskich, samorządów, spółek wodnych, przy niewielkim udziale Lasów Państwowych – 12%.

Poza uciążliwymi lokalnymi podtopieniami gruntów, bobry niestety sporadycznie mogą przyczynić się do poważnego zagrożenia bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych. Dość znanym tego przykładem jest jedna z większych katastrof budowlanych w dziedzinie hydrotechnicznej, tj. przerwanie wału przeciwpowodziowego Wisły w miejscowości Świniary 23 maja 2010 roku [Wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2023 r. II CSKP 1948/23].

Rola bobrów jest niezwykle istotna w ekosystemach, szczególnie tych leśno-wodnych zarządzanych przez Lasy Państwowe. Dlatego, oprócz regulacji prawnych, warto promować na możliwie szeroką skalę dobre praktyki właściwego sposobu postępowania z tymi zwierzętami, jak również informacje o ich pozytywnej roli w środowisku.

Na zdjęciach przykłady efektów współpracy leśnika i bobra, w których człowiek pełni funkcję jedynie pewnego rodzaju ,,nadzoru budowlanego".