Ocieplenie klimatu skutkujące brakiem pokrywy śnieżnej zimą, coraz wyższymi temperaturami, deficytem wody w lasach oraz porywisty wiatr i „czynnik ludzki”, czyli podpalenia lub nieumyślne wzniecenie ognia sprawiają, że w skali Europy Polska jest 3. krajem z największą liczbą pożarów lasów, zaraz po Portugalii i Hiszpanii (dane Europejskiego Systemu Informacji o Pożarach Lasów z lat 2011-2020).

W tym czasie średnio każdego roku występowało u nas 7400 pożarów. Jednak dzięki skutecznemu i efektywnemu systemowi utrzymywanemu przez Lasy Państwowe, który kosztuje ponad 120 mln zł rocznie, ich konsekwencje nie są aż tak drastyczne.

Jesteśmy dopiero na 10. miejscu pod względem średniej powierzchni rocznej ulegającej spaleniu oraz dopiero na 18. miejscu pod względem średniej powierzchni spalonej jednego pożaru, która wynosi 0,5 hektara. Ponadto ponad 90% wszystkich gaszonych pożarów nie osiągnęło 1 hektara – co pokazuje, jak wysoka jest efektywność systemu ochrony przeciwpożarowej lasów.

System ten opiera się na szybkim wykryciu pożaru, niezwłocznym zaalarmowaniu właściwych instytucji oraz przystąpieniu do gaszenia na wcześnie możliwym etapie rozprzestrzeniania się ognia.

Bardzo ważnym elementem systemu ochrony przeciwpożarowej są dostrzegalnie przeciwpożarowe. Dzięki nim prowadzi się obserwacje lasu, aby jak najszybciej wykryć dym i przekazać tę informację do nadleśnictwa. Coraz częściej obserwatorów na dostrzegalniach zastępują wysokiej klasy kamery połączone z punktem alarmowo-dyspozycyjnym w najbliższym nadleśnictwie i w stałym kontakcie z punktem alarmowo– dyspozycyjnym w RDLP.

Obsługujący ma podgląd olbrzymiego areału i sytuacji w terenie. Punkty obejmują głównie monitoring lasu, ale w zasięgu kamer znajdują się nieużytki rolne, łąki i pola, dzięki czemu dyspozytor może stale monitorować sytuację zagrożenia pożarowego nie tylko w lasach. System współpracuje bezpośrednio z lokalnymi jednostkami straży pożarnej.
Ważnymi elementami systemu są także samoloty gaśnicze, samochody patrolowo-gaśnicze oraz odpowiednio przeszkoleni i zaangażowani pracownicy, a także ścisła współpraca ze strażą pożarną.

CKPŚ dołożyło swoją „cegiełkę” do ochrony przeciwpożarowej lasów koordynując w latach 2016-2023 projekt mający na celu zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów. Działania będą kontynuowane w ramach kontynuacji projektu PPOŻ, m.in. poprzez budowę i modernizację kolejnych dostrzegalni pożarowych, zakup samochodów patrolowo-gaśniczych i doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych; powstaną również nowe punkty czerpania wody.

My także możemy przyczynić się do ochrony lasów przed pożarami, przestrzegając prostych zasad:

• nie używamy ognia w lesie,
• ogniska i grille rozpalamy wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych,
• nie wjeżdżamy samochodem do lasu,
• informujemy natychmiast straż pożarną w razie zauważenia ognia w lesie (bezpłatny numer 112 lub 998).

Pamiętaj – jeden strażak, który dotrze do pożaru lasu w 15 minut, jest wart więcej niż stu strażaków po godzinie!