Asset Publisher Asset Publisher

Ryś – największy europejski kot, który otarł się o granicę wyginięcia

Projekt „Powrót rysia do północno-zachodniej Polski” realizowany przez Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze właśnie dobiegł końca. Na zakończenie warto podsumować, jaki był cel, co udało się zrobić w trakcie jego realizacji.

Rysie dawniej bytowały w obszarach północno-zachodniej Polski. Celem ZTP było przywrócenie rysia na pierwotne tereny oraz zapewnienie odpowiednich warunków dla dalszego rozwoju populacji tego gatunku. Sprowadzone w ramach projektu osobniki umieszczane były w zagrodach adaptacyjnych, gdzie prowadzono ich zdziczanie, a następnie przewożono je do zagród wypuszczeniowych, z których po kilku dniach były uwalniane. Zadaniem również było zapobiegnięcie spadkowi liczebności i różnorodności genetycznej rysia poprzez sprowadzenie jak największy liczby osobników do reintrodukcji oraz ograniczenie śmiertelności spowodowanej przez człowieka.


Za nim jednak rysie zostały wypuszczone na wolność, zostały poddane immobilizacji (czasowego uśpienia w celu założenia obroży), podczas której założone zostały obroże telemetryczne GPS, dzięki którym można śledzić ich lokalizację i – w razie czego – pomóc.


Założone rysiom obroże GPS umożliwiają sprawdzenie, w jakim tempie przemieszczają się osobniki, jaki dystans potrafią przejść, wielkość zajmowanych areałów oraz preferencje środowiskowe (zazwyczaj są to fragmenty kompleksów leśnych) oraz gdzie, kiedy i na jakie ofiary polują.  


Ciekawym sposobem pozwalającym wskazać m.in. poziom zmienności genetycznej rysia
w badanej populacji oraz ustalić, czy miał miejsce i ewentualnie jaki był sukces reprodukcyjny poszczególnych zwierząt,  a także czy zachodzi wymiana genów między badaną populacją, a innymi populacjami danego gatunku, są pułapki włosowe, za pomocą których zbiera się materiał do analiz genetycznych.


W latach 2019-2022 ZTP  wypuściło na wolność 67 osobników, w tym 27 samic i 40 samców, a na wolności urodziły się 44 kocięta.


Od początku projektu potwierdzono śmierć około 30 rysi wypuszczonych na wolność. Niestety głównym powodem śmierci były wypadki komunikacyjne i zarażenia świerzbem.  Zarażenie świerzbowcem jest trudne ale możliwe do odtwarzanej populacji osobników. Udało się odłowić z natury 11 chorych rysi, z których większość zostało wyleczonych i wypuszczonych na wolność lub jest w trakcie leczenia i oczekuje na wypuszczenie.


Trzymamy kciuki, aby ich przyszłość rysiowała się dobrze.